ZAMEK KSIĄŻĘCY NA WYSPIE W TROKACH

Zamek w Trokach, położony na wyspie jeziora Galwe, został wzniesiony w XIV–XV wieku przez wielkiego księcia litewskiego Witolda. Jest to gotycka warownia, która przez długi czas była rezydencją książąt litewskich. Wcześniej na jej miejscu stała drewniana warownia wybudowana już z początkiem wieku XIV przez Kiejstuta, która miała stanowić wsparcie dla drugiego trockiego zamku położonego na półwyspie wrzynającym się w jezioro. W 1377 roku budowla poniosła poważne straty po ataku krzyżackim. Po zamordowaniu Kiejstuta zamek był areną walki o władzę między Jagiełłą i Witoldem, był oblegany przez zwolenników każdej ze stron. Dopiero zgoda między braćmi stryjecznymi pozwoliła na kontynuowanie na nim prac budowlanych. Od tego czasu Witold przebywał w zamku znacznie częściej niż w stołecznym Wilnie, a po jakimś czasie wzniósł w tym miejscu zamek murowany. Warownia została powiększona i wzmocniona, przez dobudowanie dwóch skrzydeł i 35-metrowego donżona, który oprócz standardowych funkcji obronnych, mieścił również kaplicę i część pomieszczeń mieszkalnych. Najważniejszym elementem struktury zamkowej został czworoboczny pałac książęcy z wewnętrznym dziedzińcem otoczonym drewnianymi galeriami. Całe skrzydło południowe zamku zostało zaadaptowane na monumentalną Halę Książęcą (10 na 21 metrów), drugą co do wielkości średniowieczną salę na Litwie. W pierwszej fazie budowy, budulcem był głównie kamień, a w drugiej fazie stosowana była głównie czerwona cegła. W tym okresie kontynuowane były prace nad modernizacją i wzmacnianiem zamku. Mury otaczające obiekt zostały wzmocnione do grubości 2,5 metra, dobudowano galerie, z których można było w razie ataku prowadzić ogień. W rogach zamku wzniesiono trzy wieże, z których jedna została zaadaptowana na więzienie. Najwyższe piętra wszystkich wież służyły za składy amunicji i pomieszczenia dla obsługi dział zamkowych. Na terenie zamku wzniesiono szereg wolno stojących budynków gospodarczych (stajnie, kuchnie). Wkrótce po bitwie pod Grunwaldem zamek zaczął tracić swoje znaczenie wojskowe, na rzecz rezydencji książęcej. W zamku były przyjmowane zagraniczne wizyty, kilkakrotnie gościł tu również Władysław Jagiełło. Po śmierci Witolda w 1430 roku, warownia przez długi czas była rodzajem więzienia dla osób wysoko postawionych. Król Zygmunt Stary osadził w niej możnowładcę litewskiego z rodu Gosztołdów, a wcześniej była tu przetrzymywana Helena, wdowa po Aleksandrze Jagiellończyku. Dopiero Zygmunt August przerwał tę tradycję i urządził w zamku swoją letnią rezydencję. Po jego śmierci zamek popadł jednak w zapomnienie. Zniszczony został w czasie wojny z Moskwą w roku 1655 i już nigdy nie przywrócono mu dawnego znaczenia. Począwszy od XVII w. zamek powoli popadał w ruinę. W XIX wieku powstały pierwsze plany rekonstrukcji zamku. W 1888 roku Imperialna Komisja Archeologiczna dokonała dokumentacji pozostałości murów, a w 1905 roku władze carskie zdecydowały się na konserwację ruin i częściowe odrestaurowanie zamku. Prace konserwatorskie podjęli również Niemcy w czasie I wojny światowej. Były one kontynuowane w latach 1935–41, kiedy dokonano odbudowy wieży południowo-wschodniej i konserwacji pozostałości pałacu książęcego. Po II wojnie światowej prace były prowadzone etapami – w roku 1946, w latach 1951–1952 i w 1961. Na początku lat 60- tych odbudowano zamek górny wraz z wieżą, a w latach następnych podjęto trud odbudowy zamku dolnego. Do dziś zamek jest potężną budowlą zajmującą większość powierzchni wyspy. Naroża górnej części zamku wspierają potężne szkarpy, a wokół biegną kamienne mury. Oba zamki oddziela fosa. Podzamcze ma plan wielokąta, mieściły się tu niegdyś zabudowania gospodarcze. Wejście na dziedziniec wiedzie przez czworoboczną basztę bramną. Zamek w obecnym kształcie, po odbudowie reprezentuje styl gotycki (według stanu z XV wieku). Zamek jest dziś ważną atrakcją turystyczną Litwy, a w jego części znajduje się muzeum.

Opis historii zaczerpnięty ze strony Włodzimierza Jacka Adamskiego

GALERIA

WKLIKI